Data servisleri Cloud Computing sağlayıcılarının ve müşterilerinin en dikkat etmesi gereken noktalardan birisi. SAN, NAS veya geleneksel depolama da olsa teknolojik farklılıklardan öte hepsinin ortak noktası “kritik verilerimizi depoluyor” olmaları. Bu durumda servis sağlayıcı seçerken dikkat etmemiz gereken noktalar var. Bireysel veya kurumsal müşteri olmak fark etmez servis sağlayıcımızın üstüne düşen görevleri bilmemiz bizim için önemli.
Güvenilirlik: Veri sağlayıcımıza güvenmek verilerimizi buluta aktarmada düşünülmesi gereken ilk noktadır. Servis sağlayıcınız sizin verinizi herhangi bir işleme sokuyor mu? Sektörel bilgileri toplayıp pazarlama amaçlı satışa çıkarıyor mu? Farklı kullanıcıların bizim verimize erişme imkanı var mı? gibi soruları sorup cevabını almak bizim için güven meselesini belirleyici bir unsur olacaktır.
Kanuni Sorunlar: Cloud servis sağlayıcıların bilindiği üzere dünyanın bir çok farklı noktasında sunucuları bulunmakta. Özellikle CDN gibi teknolojiler sayesinde verimizi bir kere servis sağlayıcımızın bize sunduğu alana yükledikten sonra dünyanın farklı noktalarındaki bu sunuculara verimiz yayılıyor. Bu noktada o ülkedeki sunucuda depoladığımız verinin yasalara uygunluğu gibi faktörleri bilmek gerekir. Örneğin “X türü bir veriyi Türkiye’de depolamak bir bilişim suçu değilken Almanya’da depolamak bir suç unsurudur” gibi bir maddeyi servis sağlayıcımız ile tartışmamız gerekir.
Data Kaybı: Avantajları bir yana cloud depolama hizmeti almak eğer servis sağlayıcınız becerksiz ise tam bir kabusa dönüşecektir. Depolanan verinin yedeklenmesi ve korunması ile ilgili konuları ve süreçleri servis sağlayıcınıza sorun. Aslında bu tür konular için onlardan hizmet sözleşmesi istemeniz hakkınız. Yaşanabilecek bir veri kaybı durumunda servis sağlayıcının yapacaklarını bilin.
Uptime: Verinizi cloud’a yüklemek sürekli bir erişimi gerektirir. Cloud temelinde depolama seçmenin mantığı zaten bir çok farklı noktadan kişilerin/şubelerin aynı veriye depolama gereksiniminden doğar. Bu noktada veriye ulaşım oranını %99.998 gibi rakamlarla ve istatistiklerle size sunan bir servis sağlayıcıyla çalışın. Ayrıca kişisel görüşüm mümkünse elinizdeki tüm kritik verileri olduğu gibi servis sağlayıcı tarafında depolamayın. Hatta daha da ötesi uptime mevzusunun canınızı yakması sorununa karşı internal olarak cache sunucuları barındırın.
Ücretler: Cloud maliyeti olan bir yatırımdır. Cloud tarafına taşınmanın sizin için önemli olup olmadığına önce oturup karar vermeniz gerekir. 3-5 şubesi olan bir şirket ile 30-50 şubesi olan bir şirketin interneti her türlü kullanımı farklılık gösterecektir. Şirket yapınız eğer cloud gibi bir teknolojiyi kaldırabilecek (hem bütçe olarak hem teknoloji olarak) seviyedeyse servis sağlayıcınızı seçebilirsiniz. Bu seçimi yaparken bir çok farklı ücretlendirme senaryosu göreceksiniz (pay-as-you-go, per-gb vs.). Kalemi defteri elinize alın ve maliyeti hesaplayın ancak bu hesabı yaparken sadece güncel data büyüklüğünüz üzerinden değil ileride büyüme kapasitesini de göz önünde bulundurarak bir ücret planlaması çıkarın.
Hizmet İptali: Hangi durumlarda hizmet iptali yapabileceğinizi bilin. Bu durumda servis sözleşmesini hatim etmeniz gerekir. “Hizmetinizi aylık ödeme gününe 5 gün kala yapmanız gerekir” gibi bir madde varken son 5 gün içine girmek bir sonraki ayın faturasını ödemekten hiçbir şey sizi kurtarmayacaktır. Daha da kritik bir örnek olarak hizmet iptali yaptıktan sonra verinizin silineceğine dair bir madde arayın yoksa eklettirin. Bunlar sizin tarafınızdan istenilen iptal talebiydi. Sözleşmenizde aynı zamanda hizmet iptaline neden olabilecek ayrıntıları gözden geçirin. Örneğin servis sağlayıcınız “Mp3 barındırmak koşulsuz ve otomatik olarak hizmetinizin iptaline ve ayrıca tüm verinizin silinmesine neden olacaktır” gibi bir madde eklemiş olması ve sizin bunu gözden kaçırmış olmanız tam bir yıkıma sebep olacaktır.
Data Sahipliği: Yukarıda da belirttiğim üzere verinize kesinlikle sadece sizin erişebiliyor olmanız gerekir. Servis sağlayıcınız veya başka hiç kimse sizin datanızı ve diğer kullanıcıların datalarını bir araya toplayıp üzerinde işlemler ve analizler yapamaz, yapmamalı.
Servis Sağlayıcı Değişikliği: Belki de benim bu yazımı çok geç okudunuz ve bir şeylerin farkına vardınız diyelim 🙂 servis sağlayıcınızı değiştirmek istiyorsunuz. Farklı bir servis sağlayıcı buldunuz ancak eski sağlayıcıdan verilerinizi çekmeniz gerekecek. Büyük şirketlerin verileri elle taşınamayacak kadar büyük olabiliyor bazen. Bu durumda eski servis sağlayıcınız ve yeni servis sağlayıcınızın size bir API sunuyor olması işinizi kolaylaştırır. Yazılım ekibinize API leri kullanarak ufak bir programcık yazmalarını istersiniz ve bu taşıma işlemini otomatize etmiş olursunuz. Ancak unutmayın ki burada en kritik nokta eski servis sağlayıcınızın taşıma işlemi için suncuğu imkanlar.
Dükkanı Kapatıp Giden Servis Sağlayıcı: Bir gün uyandınız ve verinize ulaşamıyorsunuz. Özellikle Türkiye’de basit hosting firmalarının çok yaptığı bir durum. İflas bayrağı çekip sunucuları kapatıp gidebilme gibi bir imkanları var. Ama bu imkanı onlara verirseniz var olacaktır bu durum. Servis sağlayıcınıza böyle bir durumda ne yapacaklarını sorun belki de sözleşmenize bu madde eklemek isteyebilirsiniz.
Kişisel Not: Aylardır makale yazmıyordum 2012 yılı için haftada 1 veya 2 makale yayınlama gibi bir kararım var (uygularsam tabi). Yeni yılınız kutlu olsun bu sene cloud adına güzel şeyler olacak 🙂