Aşağıda anlatılan kavramları daha iyi tanımak için önceki makalelerimi okumanızı öneririm. Virtualization – Sanallaştırma, Cloud Computing – Bulut İşlem, Infrastructure As A Service (IaaS), Platform As A Service (PaaS)
Cloud Computing hayatımızın teknolojik alanında olduğu kadar iş planlama ve iş süreçlerine de bazı avantajlar getirdi. Yapılan veya planlanan işin ne ve nasıl bir teknolojik altyapı üzerine oturacağı üzerine köklü şirketler bir çok analiz ve değerlendirme yapıyor. Bu yapılan analizlerin kapsamından şu anda bahsetmeyeceğim ancak biz olaya geleneksel yapıdan cloud yapısına geçişte planlama faktöründeki basit ancak etkili olan değişime göz atacağız.
Olaya ilk olarak geleneksel yapıda baktığımızı düşünürsek hayata geçirmek istediğiniz bir projeniz varsayalım. Bu projenizin teknolojik altyapısı sunucu, veritabanı ve bu yapıdaki diğer ek gereksinimler olduğunu düşünelim. Projemiz için yaptığımız planlamada ana hatları çizeriz gereksinimleri belirleriz ve ihtiyacımız olan altyapıyı bir şekilde temin etme yoluna gideriz. Ancak iş sadece bununla bitmiyor çünkü projemizin gelişeceği her noktada altyapının da genişlemesi gerekecek. Biz yeni özellikler ekledikçe projemiz daha fazla kaynak kullanmaya başlayacak. Yine bir faktör olarak düşünürsek projemizden daha çok insanın haberi olacak ve kullanmak isteyecekler. Bu durumda ikinci bir planlama da büyüme kapasitesi ile ilgili olmalı.
Temelde bu kapasite ölçeklemesini yapmak için iki adet seçenek mevcut; dikey (vertical) ve yatay (horizontal) ölçeklendirme. Dikey ölçeklendirmede mantık elinizde bulunan sunucu kaynaklarına ek işlemci, ram veya depolama birimi takviyesi yapmaktır. Farklı olarak yatay ölçeklendirmede ise altyapınıza yeni dağıtık sunucular ekleyerek yapıdaki büyümeyi sağlarsınız. Yani dikey ölçeklendirme adından da anlaşılacağı dikine bir eksende sunucunuzun kapasitesini yükseklere doğru çıkarırsınız, yatay ölçeklendirmede de yan yana sunucular eklediğinizi düşünerek daha akılda kalıcı şekilde kavramanıza yardımcı olacaktır. Bu iki ölçeklendirme arasındaki dikkat edilmesi gerekilen noktalardan birisi dikey ölçeklendirme ile canınızın finansal olarak yanabileceğidir.
Kullanacağınız altyapıda sunucularınızın kapasitesini belirlerken her bir işlemci, ram veya depolama birimini maliyetini hesaplayarak kuruluma gitmelisiniz. Sunucu tipleri arasındaki ücret farkı bazen çok farklı noktalara çıkabilmekte. Biraz daha açmak gerekirse 2 işlemci destekleyen bir sunucu yaklaşık 1.000$ civarında bir ücretteyken 4 işlemci destekleyenler yaklaşık 7.000$, 8 işlemci destekleyenler 15.000$ gibi anlamsız bir artış ile sizi şaşırtabilir. Sunucunuzun seçiminde yapacağınız bir hata hem sizi %700 – %1500 arasında zarara uğratabilmenin yanında projeniz ile tam performans verecek şekilde çalışmayadabilir. Yani özetle bu detaylandırdığımız dikine ölçekleme aslında mantıklı şekilde performansı yukarılara çıkarsa da projenizin analizi sağlıklı şekilde yapılmazsa dikey şekilde mi yoksa yatay şekilde mi daha çok fiyat/performans oranı alacağı ancak ve ancak projenizin gereksinimleri ile şekillenecektir.
Şimdi işin günümüzdeki kısmına biraz eğilirsek Cloud Computing aslında bize bu noktada ilaç gibi gelecektir. Ölçeklendirme modeli ile canınızı sıkmadan projenize start verebilmenize imkan veren bir teknoloji ile karşı karşıyasınız diyebilirim. Gereksiminiz küçük ölçekse cloud hizmet sağlayıcınızdan istediğiniz küçüklükte bir node kiralayarak direkt olarak projenize odaklanabilirsiniz. Devamında projenizin yapısı büyüdükçe ölçeklendirme karmaşası sizin için bir sıkıntı olmayacak ve yapmanız gereken tek şey yapınıza yeni işlemci ve ram kaynağı eklemek olacaktır. Cloud hizmet sağlayıcıları sizin için çok yüksek kapasitelerde işlem gücü sağlayabilmekte. Bir cloud sağlayıcısına gittiğinizde bana 64ghz işlemci ve 256gb ram kapasitesi lazım dediğinizde size “hadi oradan dalga mı geçiyorsun?” demeyecekler aksine bu yapıyı dakikalar içerisinde kullanıma hazır hale getirecekler. Yine vermiş olduğumuz dikey ölçeklendirme örneğinin yanında cloud altyapısı ile yatay ölçeklendirme de sizin için sıkıntı olmaktan çıkıyor. Az önceki değerleri göz önüne alırsak bir kaç tıklama ile 64ghz işlemci, 256gb ram kullanan yapınızı istediğiniz kadar klonlayıp yapınız ile birleştirebilirsiniz.